“Who does not respect and not value your past is not worthy of respect, present or future rights to.” Marshal Józef Piłsudski „Kto nie szanuje i nie ceni swojej przeszłości, ten nie jest godzien szacunku, teraźniejszości ani prawa do przyszłości.” Marszałek Józef Piłsudski
Jakie to szczęście, że niektóre zabytki zachowały się w stanie praktycznie kompletnym i nadal mogą cieszyć oczy badaczy historii a modelarzom dać kolejny impuls do pracy. Mimo powojennej przebudowy centrala artyleryjska niszczyciela ORP „Błyskawica” została zachowana. Zawdzięczamy to Marynarce Wojennej i opiece załogi Okrętu Muzeum.
UWAGA: artykuł zawiera wiele zdjęć dla modelarzy, którzy ewentualnie chcieliby się podjąć stworzenia modeli redukcyjnych, czy przekrojów okrętu.
Autor: Maciej Tomaszewski
Autor wyraża gorące podziękowania Z.D.O. kmdr ppor. Markowi Mielnikowi i opiekunowi centrali artyleryjskiej z obsługi artylerii (224) Piotrowi Andrzejewskiemu a także st. mar. Sławomirowi Szkutnikowi za wyjątkowy wkład w zachowaniu najcenniejszych pamiątek na ORP "Błyskawica" i umożliwienie szczegółowego zapoznania się z nimi, oraz załodze ORP "Błyskawica" za pieczę nad naszą chlubą.
ORP "Błyskawica jest obecnie okrętem muzeum zacumowanym w porcie Gdynia
Poniższe zdjęcia dokumentują centralę artyleryjską w obecnym stanie. Załoga przykłada starań by jeszcze go uświetnić. Ze względu na ograniczenia niniejszej strony nie mogę zamieścić zdjęć o dużej rozdzielczości. Dlatego, oglądając zdjęcia należy zwrócić uwagę na to, że po zdjęciach z większej odległości, dających orientacje o kierunku wykonanych zdjęć i fotografowanym urządzeniu, na kolejnych zdjęciach znajdują się zbliżenia przynajmniej dwóch ciekawszych detali z tego zdjęcia. I tak kolejno. Dla lepszej orientacji pod niektórymi zdjęciami znajdują się podpowiedzi co do kierunku fotografowania.
Kolejna uwaga to fakt, że w kierunku lewej burty znajduje się drugie, mniejsze, przyległe pomieszczenie które, jak mi powiedziano, wykorzystywane kiedyś jako stanowisko kierowania strzelaniem torpedowym. Obecnie wykorzystywane jako magazyn. Moim zdaniem jednak było to raczej pomieszczenie operatorów radaru i tak to będę nazywał. Na niektórych zdjęciach widać przejście do tego pomieszczenia w ścianie lewej burty centrali artyleryjskiej.
Do centrali artyleryjskiej wchodzi się od tyłu nadbudówki dowodzenia na wysokości gdzie obecnie na skrzydłach nadbudówki znajdują się pojedyncze stanowiska dział przeciwlotniczych 37 mm. Na przedwojennej "Błyskawicy" i jeszcze długo podczas wojny na skrzydłach nadbudówki używanych do nawigacji znajdowały się przyrządy kierowania strzelaniami torpedowymi. W zewnętrznych obudowach tych pomostów wmontowane były kalkulatory torpedowe. Obecnie nie pozostało po tym śladu. Schematy przedwojennej centrali artyleryjskiej i kierowania strzelaniem torpedami znajdują się w X odcinkupoświęconym okrętowi ORP "Błyskawica" co pozwala porównać je do obecnego stanu centrali przywiezionej po wojnie z W. Brytanii.
PS.
Przepraszam za datę na niektórych zdjęciach. Nie zwróciłem uwagi na ustawienia aparatu fotograficznego. Niestety psuje to efekt.
1. ORP Błyskawica, lewy przód centrali z przelicznikiem FKC.2. ORP Błyskawica, zbliżenie na kalkulator od tyłu z prawej jego strony. Służył do przeliczeń do ognia przeciwlotniczego współpracując z przelicznikiem FCB. 3. ORP Błyskawica, kalkulator po lewej stronie Fuze Keeping Clock (FKC), skierowany jest przodem do dziobu okrętu. Nie był jednostką samowystarczalną i współpracował z położonym obok kalkulatorem Fire Control Box.
Podstawą systemu był konżugator (kalkulator) morski typu FCB (Fire Control Box), współpracujący z konżugatorem przeciwlotniczym FKC (Fuze Keeping Clock). Całość wspomagał żyrostabilizator artyleryjski RCU (Roll Corrector Unit). Zapraszam też do przeczytania artykułu o dalocelowniku okrętu, gdzie znajduje się więcej szczegółów.
4. ORP Błyskawica, widok na kalkulatory po lewej stronie i na środku centrali. 5. ORP Błyskawica, widok na lewy bok kalkulatora FCB, umieszczonego centralnie w dolnej części. Używany był do strzelania do celów morskich.6. ORP Błyskawica, widok na lewy bok kalkulatora Fire Control Box (FCB), umieszczonego centralnie na jego górną część. Stoi on w poprzek do osi okrętu przodem w kierunku lewej burty.
7. ORP Błyskawica, lewa ściana centrali artyleryjskiej8. ORP Błyskawica, skrzynka elektryczna na lewej ścianie na środku9. ORP Błyskawica, widok na wskaźnika nastaw zapalnika i sygnalizator gotowości dział.
10. ORP Błyskawica, lewy przedni narożnik centrali. 11. ORP Błyskawica, skrzynka elektryczna na przedniej ścianie ścianie po lewej stronie. 12. ORP Błyskawica, nadajnik zapalnika i wskaźnik celownika na lewej ścianie centrali.
13. ORP Błyskawica, przedni prawy narożnik centrali.14. ORP Błyskawica, skrzynka kondensatorów - po prawej przełączniki15. ORP Błyskawica, lampka sygnalizacyjna i przełączniki na przedniej ścianie centrali po prawej stronie
16. ORP Błyskawica, centralnie umieszczony kalkulator17. ORP Błyskawica, zbliżenie na lewy bok kalkulatora18. ORP Błyskawica, przełączniki na przedniej ścianie centrali
19. ORP Błyskawica, kolumny osłaniające linie przekaźników. Po prawej na dole kalkulator morski FCB.20. ORP Błyskawica, umieszczony na kolumnie wskaźnik odległości21. ORP Błyskawica, przednia, górna część kalkulatora umieszczonego centralnie w kierunku lewej burty. Na górze wskaźnik kręgu i podniesienia dział; poniżej centralnie położenia i szybkości celu; po lewej stronie licznik odchylenia i wskaźnik prędkości własnej; na prawo licznik celowania.
22. ORP Błyskawica, lewy bok Fire Control Box (FCB), ustawionego na środku centrali 23. ORP Błyskawica, pokrętło inklinacji na przeliczniku a w tle lampka i przełączniki na przedniej ścianie centrali24. ORP Błyskawica, przelicznik morski Fire Control Box. Po lewej pokrętło kąt kursowy, na środku pokrętło śledzenia kierunku a poniżej wskaźnik kąta kursowego
25. ORP Błyskawica, po lewej stronie centrali znajduje się żyrostabilizator RCU (Roll Corrector Unit), korygujący położeniu luf w zależności od kołysania okrętu26. ORP Błyskawica, wskaźnik kąta położenia celu z pokrętłem korygującym na RCU (Roll Corrector Unit).27. ORP Błyskawica, wskaźnik elewacji położenia dalocelownika z pokrętłem korygującym. Żyrokorektor RCU (Roll Corrector Unit) był obracany i miał przeliczyć korekty położenia luf dział wymuszone kołysaniem okrętu.
28. ORP Błyskawica, prawa ściana centrali.29. ORP Błyskawica, konstrukcja bulaja zamykającego jedyne okno30. ORP Błyskawica, widok na wierzch urządzenia uwzględniającego kołysanie okrętu RCU (Roll Corrector Unit).
31. ORP Błyskawica, prawa strona centrali artyleryjskiej ze skrzynką elektryczną32. ORP Błyskawica, dolna, prawa część kalkulatora FCB umieszczonego na środku centrali ze wskaźnikami skoków odchylenia i odczytu z bębna 33. ORP Błyskawica, prawa ściana centrali artyleryjskiej ze skrzynką elektryczną i przełącznikiem. Wejście do centrali znajduje się przy prawej ścianie z tyłu nadbudówki. .
34. ORP Błyskawica, prawy, przedni narożnik centrali35. ORP Błyskawica, przełączniki na przedniej ścianie centrali po prawej stronie 36. ORP Błyskawica, skrzynka kondensatorów na przedniej, górnej części ściany centrali po prawej stronie
37. ORP Błyskawica, osłony ciągów przekaźników38. ORP Błyskawica, tabliczka znamionowa prawej górnej skrzynki39. ORP Błyskawica, tabliczka znamionowa lewej dolnej skrzynki z trudnymi do odczytania znamionami. Jedyna aluminiowa a nie mosiężna. .
40. ORP Błyskawica, wierzchnia część kalkulatora FCB, ustawionego na środku 41. ORP Błyskawica, widok na pokrętło nastawy szybkości własnej kalkulatora FCB.42. ORP Błyskawica, widok na pokrętło nastawy szybkości celu morskiego kalkulatora Fire Control Box (FCB). W górnej części wskaźnik zbliżenia w kablach na minutę.
43. ORP Błyskawica, centralnie umieszczony kalkulator FCB w widoku z boku44. ORP Błyskawica, mały wgląd do wnętrza FCB.45. ORP Błyskawica, zbliżenie na pokrętło inklinacji kalkulatora FCB umieszczonego w centrum centrali. W tle widok na przełączniki na przedniej ścianie centrali.
46. ORP Błyskawica, lewa przednia część ściany centrali47. ORP Błyskawica, widok na wskaźnik nastawy zapalnika i nadajnik zapalnika48. ORP Błyskawica, wskaźnik kontrolny nastawy celownika znajdujący się w połowie wysokości lewej ściany centrali w jej przedniej części.
49. ORP Błyskawica, nadal lewy przedni narożnik centrali50. ORP Błyskawica, skrzynki elektryczne 51. ORP Błyskawica, po lewej na górze nadajnik zapalnika. Na dole zdjęcia widoczna część przyrządu upadkowego.
Zdjęcia Maciej Tomaszewski
Zapraszam na dalszą część relację o centrali artyleryjskiej na ORP „Błyskawica”. Kliknij przycisk poniżej:
Kilka zdjęć uzupełniających do dwóch artykułów o centrali artyleryjskiej zamieszczonych na naszym portalu.
ORP Błyskawica, uzupełnienie do zdjęć 23, 34 i 35. ORP Błyskawica, uzupełnienie do zdjęć 23, 34 i 35. ORP Błyskawica, uzupełnienie do zdjęć 23, 34 i 35.
ORP Błyskawica, uzupełnienie do zdjęć 35 i 45. ORP Błyskawica, uzupełnienie do zdjęć 35 i 45. ORP Błyskawica, uzupełnienie do zdjęć 15 i 18.
ORP Błyskawica, uzupełnienie do zdjęć 15 i 18. "Przełącznik układu odpalania". ORP Błyskawica, uzupełnienie do zdjęć 14 i 34. ORP Błyskawica, uzupełnienie do zdjęć 14 i 34.
ORP Błyskawica, uzupełnienie do zdjęć 14 i 34. ORP Błyskawica, uzupełnienie do zdjęć 14 i 34. ORP Błyskawica, uzupełnienie do zdjęcia nr 40. Dobra rada umieszczona na górnej części środkowego kalkulatora FCB (Fire Control Box). Przepraszam za jakość zdjęcia, ale zrobiłem ich 6 a aparat nie chciał złapać ostrości. "Uwaga. Jeżeli przełącznik nie przesuwa się swobodnie nie używaj siły lecz sprawdź czy celownik i odchylenie są zgrane na zero i wskaźniki w okienku tworzą linię prostą"
ORP Błyskawica, wejście do centrali artyleryjskiej.ORP Błyskawica, wejście do centrali artyleryjskiej. Znajduje się ono z tyłu po prawej stronie nadbudówki.
Jeszcze raz gorące podziękowania dla załogi ORP „Błyskawica. Te wszystkie „świecące mosiądze” to efekt ich codziennej pracy. Już od dawna wiele obecnie cieszących oczy przedmiotów było "na grubo" zamalowanych farbą. Trzeba było je oczyścić i przywrócić blask. Wygląda to coraz lepiej.
Zdjęcia Maciej Tomaszewski
Zapraszam na dalszą część relację o centrali artyleryjskiej na ORP „Błyskawica”. Kliknij przycisk poniżej:
Opis dział 120 mm L/50 wz.36, które pierwotnie znajdowały się na kontrtorpedowcach typu Grom, oraz umowę na zakup uzbrojenia dla ORP „Gryf” znajdziesz klikając na powyższy przycisk.
Podstawa prawna:Artykuł ma zadania dydaktyczno-naukowe i ma na celu krzewienie wiedzy oraz analizę krytyczną, w dążeniu do wyjaśnienia wszystkich faktów. Autor zastrzega sobie stosowanie form dozwolonego użytku publicznego, jak np. prawo cytatu. Jednakże wszystkie osoby, które uznałyby się za pokrzywdzone, autor prosi o kontakt, w celu wyjaśnienia i ewentualnego usunięcia dzieł, które byłyby objęte prawami własności.
Zdjęcia Maciej Tomaszewski 
