“Who does not respect and not value your past is not worthy of respect, present or future rights to.” Marshal Józef Piłsudski „Kto nie szanuje i nie ceni swojej przeszłości, ten nie jest godzien szacunku, teraźniejszości ani prawa do przyszłości.” Marszałek Józef Piłsudski
Włoski opancerzony mastodont Lancia 3Ro blindato (lub Autocarro Protetto 3Ro), jest imponującym pomysłem na drogowy pojazd pancerny a z racji holowanej przyczepy można powiedzieć o nim jako o drogowym pociągu pancerny. Tak czy inaczej, mały nie był. Pojazd przypomina wiele takich rozwiązań z okresu wojny domowej w Hiszpanii, gdzie jak tylko była taka możliwość to opancerzano ciężarówki, tworząc mniej lub bardziej brzydkie czy pokracznie wyglądające pojazdy z lepszym lub gorszym skutkiem używane w walce. Lancia 3Ro protetto pozostała jedynie prototypem, ale użytkowym, który sprawdził się w działaniu i dysponował silnym uzbrojeniem.
Autor: Maciej Tomaszewski
Włosi mieli spore doświadczenie w używaniu opancerzonych ciężarówek do działań przeciw partyzanckich wyniesione z Jugosławii. Z pośród nich np. Fiat 665NM protetto (lub scudato) był produkowany seryjnie od 1942 r. Partyzanci często działali z zaskoczenia atakując poruszające się po drogach ciężarówki. By uniknąć strat zaczęto wyposażać w prowizoryczny pancerz coraz to nowe pojazdy. Podpisanie zawieszenia broni 8 września 1943 r. przyniosło daleko idące konsekwencje dla Włochów. Kraj został podzielony na opanowane przez Aliantów południe i część północną, gdzie powstało państwo Repubblica Sociale Italiana (RSI) rządzone teoretycznie nadal przez Mussoliniego a w praktyce przez Niemców. Większość wartościowego sprzętu w tym czołgi i samochody pancerne zabrali Niemcy, natomiast w RSI zaczęli działać włoscy partyzanci i kraj pogrążył się po części w wojnie domowej. Do zwalczania partyzantów używano między innymi wiernych oddziałów „czarnych koszul” a te potrzebowały sprzętu i uzbrojenia.
Omawiany pojazd powstał w 1944 r. na zamówienie partii faszystowskiej, na potrzeby straży partii faszystowskiej a dokładnie dla brygady „Mussolini” (XXXVI Brigata Nera "Mussolini") z miasta Lucca (znajduje się na wybrzeżu Morza Tyrreńskiego niedaleko Florencji) w Toskanii. Brygada wykorzystująca omawiany pojazd zmieniła nazwę na początku 1945 r. na "Piacentini" („Natale Piacentini”).
Konstrukcja zadziwia jakby aerodynamicznymi kształtami, zaostrzonymi z przodu i z tyłu. Lecz taką formę pancerza, w kształcie jakby odwróconej do góry dnem łodzi nadano mu dla zwiększenia odporności na ostrzał. Pancerz wykonano z 9 mm płyt metodą nitowania na konstrukcji z kształtowników. Odporność pancerza jednak była zadziwiająco niska, gdyż na pojeździe widać wiele przestrzelin po pociskach, co nasuwa pytanie czy na pewno wykonano go z blach pancernych, bo może z gorszego materiału. Swoją drogą to gdy w czasach faszystowskich Włosi prowadzili próby przebijalności pancerza jakiejś broni czy pocisku, to porównując je do takich samych prób w innych państwach z tymi samymi broniami czy pociskami zawsze we Włoszech uzyskiwano większe wyniki przebicia pancerza, co może dowodzić użycia gorszych płyt pancernych do prób we Włoszech a być może i w ogóle gorszej jakości stali pancernej. Natomiast np. włoskie ckm Breda Modello 37 aliańci cenili za dużą energię ich 8 mm pocisku i z tego powodu sami chętnie używali, a biorąc pod uwagę obydwa fakty, może właśnie dlatego 9 mm pancerz omawianego pojazdu z bliska okazywał się zbyt słaby by zatrzymać pociski. Wielkim atutem było umieszczenie na pojeździe obrotowej wieżyczki zawierającej ustawione na podstawie morskiej działko 20 mm o długości lufy 77 kalibrów (u Włochów Scotti 20/70 bo u nich długość lufy podawano po odjęciu długości komory nabojowej, ale tak +/-) z otwieranym wycięciem w dachu wieży pozwalającym prowadzić ogień nawet do samolotów. Ponadto z przodu pojazdu i po bokach umieszczono jarzma kuliste na karabiny maszynowe. Były to karabiny Breda Modello 38 (ale być może po bokach Breda Modello 37). Przewidziano też strzelnice do prowadzenia z wnętrza pojazdu ognia z broni ręcznej. Załoga pojazdu była bardzo liczna, bo 6 osobowa (2 osoby obsługi wieży, kierowca i 3 osoby obsługujące ckm-y), ale do pojazdu można było zabrać dodatkowo 15 żołnierzy desantu! W takim wypadku pojazd przewoził aż 21 osób. Z tej przyczyny w tyle kadłuba znajdowały się duże drzwi dla desantu oprócz przednich drzwi po bokach szoferki. Jednak na tym nie koniec, gdyż jak widać na zdjęciach za pojazdem holowano opancerzoną po bokach przyczepę na której mogło się znajdować kilkunastu-kilkudziesięciu żołnierzy a strzelnice w bocznych płytach pancernych pozwalały im prowadzić ogień bez wysiadania z pojazdu. Podaje się, że ten samochód opancerzony rozwijał prędkość maksymalną 32 km/h (lub 30-35) a w praktyce 20-25 km/h. Przynajmniej na przednich kołach (tylne były zasłonięte pancerzem) zastosowano koła z ogumieniem typu masyw odpornym na przestrzelenia. Choć podwozie Lancii 3Ro mimo układu 4x2 miało dobre własności terenowe to jest mało prawdopodobne by pojazd w tej opancerzonej wersji mógł działać poza twardymi drogami.
Planowano, że Lancia 3Ro blindato będzie użyta do ewakuacji Benito Mussoliniego do Szwajcarii w czym przeszkodziła jego śmierć 28 kwietnia 1945 r. Po wojnie przez krótki czas samochód wykorzystywały nowe władze lecz później prawdopodobnie przywrócono mu funkcję ciężarówki.
Dane taktyczno-techniczne Lancia 3Ro blindato
Państwo:
Włochy
Typ:
Lancia 3Ro blindato
Długość:
ok. 7,3 m
Szerokość:
ok. 2,3 m
Wysokość:
ok. 3,5 m
Masa bojowa:
ponad 12 ton
Opancerzenie:
od ? do 9 mm (prawdopodobnie brak opancerzenia dna)
Napęd:
1x Lancia typ 102 diesel
Pojemność silnika:
6875 cm3
O mocy:
1x 93 KM (przy 1860 obrotów/min)
Prędkość na drodze:
32 km/h
Typ napędu:
4x2
Załoga:
6 ludzi + 15 żołnierzy desantu
Uzbrojenie: 1 działko 20 mm typu Scotti Isotta-Fraschini 20/70
3 km 8 mm Breda Modello 1938 (lub 1 km Breda Mod. 38 i 2 km Breda Mod. 37)
Więcej informacji technicznych na temat wykorzystanego do budowy pojazdu podwozia samochodu ciężarowego Lancia 3Ro mozna znaleźć tutaj:
Podstawa prawna:Artykuł ma zadania dydaktyczno-naukowe i ma na celu krzewienie wiedzy oraz analizę krytyczną, w dążeniu do wyjaśnienia wszystkich faktów. Autor zastrzega sobie stosowanie form dozwolonego użytku publicznego, jak np. prawo cytatu. Jednakże wszystkie osoby, które uznałyby się za pokrzywdzone, autor prosi o kontakt, w celu wyjaśnienia i ewentualnego usunięcia dzieł, które byłyby objęte prawami własności.