Ilość pochodzących z przydziału oznak rozpoznawczych 2. K.P. w zasadzie nigdy nie zaspakajała doraźnych potrzeb żołnierzy. Późniejsze gwałtowne powiększanie się stanów osobowych Korpusu sytuację te jedynie pogłębiło.
Zdjęcia udostępniło Stowarzyszenie PSZnZ
Tekst i zdjęcia: Jurek Szcześniak.
Niedostatek i opóźnienia w dostawach powodowały, że oznaki zaczęto wytwarzać we włoskich manufakturach i kooperatywach. W zrujnowanej wojną Italii sytuacja ekonomiczna ludności i przedsiębiorstw była na tyle zła, że każda forma niosącej ze sobą możliwość zarobku aktywności była niezwykle pożądana. Wygląd wytwarzanych oznak bywał mocno zróżnicowany. Uwaga ta dotyczy zarówno używanych materiałów jak i wierności odwzorowania samej symboliki oddziałów. Determinowały go dostępne w danej chwili materiały, wyposażenie warsztatu, doświadczenie i sprawność wytwórców oraz ich poczucie estetyki. Z nadmierną swobodą starano się walczyć już w oddziałach zakazując noszenia oznak znacznie odbiegających od pierwowzoru lub po prostu nieestetycznych. Poza zwykłą koniecznością zaopatrzenia się w daną oznakę, dla kupujących wytwarzane indywidualnie znaki żołnierzy, była to rzadka okazja do wyróżnienia się i zaakcentowania swojej indywidualności. Odbiegające swym wyglądem od kontraktowych, oryginalne w swej formie oznaki pełniły w tym wypadku rolę wyróżniającą i dekoracyjną. W razie potrzeby mogły także pełnić formę łatwo osiągalnego, a zarazem efektownego (w ówczesnych realiach), podarunku.
Wytwarzane przez Włochów oznaki były wyszywane ręcznie lub maszynowo (kordonkiem, bajorkiem, złotą i srebrną nicią), tłoczone w metalu, sztancowane, odlewane, wypiłowywane ręcznie, sklejane z tworzyw sztucznych (różnokolorowego celuloidu, bakelitu). W użyciu było barwne sukno, mosiądz, miedź, czy wreszcie łatwe w obróbce ręcznej aluminium. Chociaż nie było moim zamiarem przywoływanie wykwalifikowanych warsztatów hafciarskich, profesjonalnych wytwórni medalierskich czy pracowni grawerskich (np. wytwarzających wcześniej galanterię dla wojsk włoskich), trzeba przyznać, że większość znanych mi wyrobów musiała zostać wykonywana w takich właśnie miejscach. Wskazuje na to jednoznacznie wygląd wyrobów. Musieli wykonywać je ludzie posiadający przygotowanie i doświadczenie (np. w obróbce metalu), mający dostęp do precyzyjnych narzędzi (pilników, wierteł), znający techniki łączenia różnych metali, dysponujący wiedzą i umiejętnością przygotowania modeli i form oraz wykonywania odlewów. Wydaje się, że oznaki wywarzane faktycznie metodą chałupniczą, w domu, stanowią zaledwie (trudny do określenia) ułamek całej produkcji. Prezentowane oznaki zostały wykonane przeze mnie. Duchem sprawczym przedsięwzięcia była chęć zgłębienia sposobu i technik ich wykonania oraz sprawdzenia się w tej dziedzinie. Oznaki nie naśladują konkretnych wzorów. Jest to wypadkowa iluś oznak widzianych przeze mnie w różnych publikacjach książkowych lub na ekspozycjach muzealnych. Naśladownictwo dosłowne, ze względu na braki w moim warsztacie, nie byłoby zresztą możliwe. Pilniki, nożyce, młotek to podstawowe narzędzia, którymi dysponuję. Bliżej mi tym samym do tzw. „sztuki okopowej” niż do nawet najpośledniejszej włoskiej manufaktury z okresu wojny. Syrena - oznaka Dowództwa 2. Korpusu Polskiego i oddziałów pozadywizyjnych (od września 1943 r.), zatwierdzona pierwotnie, w grudniu 1942 r., dla dowództwa APW i oddziałów pozadywizyjnych. Tarcza Krzyżowców - Honorowa Oznaka Tarcza Krzyżowców 8 Armii nadawana oddziałom (111 jednostkom) 2. Korpusu Polskiego, które brały udział w bitwie o Monte Cassino. Nadana w czerwcu 1944 r. Uskrzydlone Ramię Pancerne - oznaka 2. Warszawskiej Dywizji Pancernej, wprowadzona w styczniu 1944 r. Żubr - oznaka 5. Kresowej Dywizji Piechoty, ustanowiona pod koniec 1942 r.
Czytaj więcej na Facebook o Stowarzyszeniu Polskie Siły Zbrojne / Per saperne di più
Jeśli chcesz odwiedzić stronę Facebook Stowarzyszenia Polskie Siły Zbrojne, kliknij na przycisk powyżej.
Czytaj więcej na stronie WWW Stowarzyszenia Polskie Siły Zbrojne / Per saperne di più
Jeśli chcesz odwiedzić stronę WWW Stowarzyszenia Polskie Siły Zbrojne, kliknij na przycisk powyżej.
Podstawa prawna: Artykuł ma zadania dydaktyczno-naukowe i ma na celu krzewienie wiedzy oraz analizę krytyczną, w dążeniu do wyjaśnienia wszystkich faktów. Autor zastrzega sobie stosowanie form dozwolonego użytku publicznego, jak np. prawo cytatu. Jednakże wszystkie osoby, które uznałyby się za pokrzywdzone, autor prosi o kontakt, w celu wyjaśnienia i ewentualnego usunięcia dzieł, które byłyby objęte prawami własności.