Zgodnie z warunkami zawartej w dniu 14 sierpnia 1941 roku, w Moskwie, umowy wojskowej (będącej konsekwencją polsko-sowieckiej umowy z 30 lipca tegoż roku) na terenie ZSRS miały powstać jedynie jednostki lądowe.
Tekst i zdjęcia: Jurek Szcześniak PSZnZ
Za pomoc dziękuję widocznemu na zdjęciach Mikołajowi Łuczniewskiemu oraz Tomkowi Miłko.
Napływający do formowanych w Sowietach PSZ ochotnicy - służący wcześniej w lotnictwie i marynarce - winni być docelowo przetransportowani do Wielkiej Brytanii. Do października 1941 ze zgłaszających się ochotników utworzono: przy 5. Dywizji Piechoty (Tatiszczewo) kompanię lotników i kompanię marynarzy, przy 6. Dywizji Piechoty w Tockoje 6. Pluton Lotniczy, a w funkcjonującym tam Ośrodku Zapasowym Armii Dywizjon Lotniczy. Rozbudowując obóz leśny w Kołtubance (położonej 25 km na północny zachód od Buzułuku) założono tam Zgrupowanie Lotników i Marynarzy skupiające ochotników. W styczniu i lutym 1942 roku przebywających w tym obozie lotników, personel techniczny oraz kandydatów do lotnictwa przeniesiono na nowe miejsce pobytu, do Kermine (Uzbekistan). Ich dalsza droga wiodła przez Indie i prowadziła do Szkocji. Ponieważ dotychczasowe skromne uzupełnienia nie pokrywały strat bojowych Polskich Sił Powietrznych operujących w Wielkiej Brytanii oczekiwano na nich z otwartymi rękoma. Dopiero dzięki lotnikom i przedpoborowym ewakuowanym z ZSRS (1500 osób) oraz 500 ochotnikom z obu Ameryk zażegnano groźbę likwidacji części polskich dywizjonów.
Prezentowany lotnik ubrany jest w typowy brytyjski, sukienny zestaw mundurowy (battle-dress P37) oraz za obszerny płaszcz z oryginalnymi guzikami. Na głowie sowiecka uszanka z orłem lotniczym wz. 36 wykonany samodzielnie z aluminium (pozyskiwanego przeważnie z łyżek). Na nogach, będące rzadkością, długie buty wykonane całkowicie ze skóry. Umundurowanie dopełnia szalik i nowiutki pas skórzany P39. Uwagę zwracają ciemno żółte patki umieszczone na kołnierzu. Stanowią one nawiązanie do barw broni (łapki na kołnierzach i otoku czapek) obowiązujących w lotnictwie (1919-1936), do chwili wprowadzenia nowego, stalowoszarego umundurowania lotniczego. Zdjęcia w battle-dressie i furażerce nawiązują do spotkania ochotników z Prezydentem RP na uchodźstwie (1939-1947) Władysławem Raczkiewiczem. Miało ono miejsce w czerwcu 1942 roku w obozie rozdzielczym Auchtertool (Szkocja) grupującym lotników i marynarzy ewakuowanych z ZSRS. Wykonana z drewna atrapa karabinu Mosin wz. 91 w rękach przyszłego lotnika jest świadomym przekłamaniem. Obóz w Kołtubance był miejscem nastawionym głównie na przetrwanie. Znane mi zdjęcia pochodzące z tego obozu nie poświadczają szkolenia wojskowego z użyciem atrap (co innego Tockoje). Chodziło mi natomiast o przypomnienie powszechnego w owym czasie, a niezaspokojonego głodu broni, którego symbolem były takie właśnie atrapy rozmaitych jej rodzajów.
Czytaj więcej na Facebook o Stowarzyszeniu Polskie Siły Zbrojne / Per saperne di più
Jeśli chcesz odwiedzić stronę Facebook Stowarzyszenia Polskie Siły Zbrojne, kliknij na przycisk powyżej.
Czytaj więcej na stronie WWW Stowarzyszenia Polskie Siły Zbrojne / Per saperne di più
Jeśli chcesz odwiedzić stronę WWW Stowarzyszenia Polskie Siły Zbrojne, kliknij na przycisk powyżej.
Podstawa prawna: Artykuł ma zadania dydaktyczno-naukowe i ma na celu krzewienie wiedzy oraz analizę krytyczną, w dążeniu do wyjaśnienia wszystkich faktów. Autor zastrzega sobie stosowanie form dozwolonego użytku publicznego, jak np. prawo cytatu. Jednakże wszystkie osoby, które uznałyby się za pokrzywdzone, autor prosi o kontakt, w celu wyjaśnienia i ewentualnego usunięcia dzieł, które byłyby objęte prawami własności.