Ponownie zapominamy na chwilę o tym co tygrysy lubią najbardziej tj. mundurach, bombach, minach, karabinach, czołgach i prezentujemy kilka monet ze środkowowschodniego szlaku żołnierzy APW i 2. Korpusu Polskiego.
Stowarzyszenie PSZnZ
Tekst i zdjęcia: Jurek Szcześniak
1) Irak - 1 fils z roku 1938 roku. Moneta wykonana z brązu. Na monecie umieszczony wizerunek króla Ghaziego I, który panował od 1933 do 1939 roku, kiedy to zginął w wypadku samochodowym. 1000 filsów to 1 dinar iracki.
2) Iran - 50 dinarów z 1939 roku. Moneta wykonana ze stopu aluminium i brązu. Na monecie godło Iranu z okresu monarchii - lew z mieczem i wschodzące słońce. W 1933 roku rial zastąpił tumana (mimo upływu kilku lat tuman jest obecny we wspomnieniach żołnierzy ewakuowanych z Sowietów i w oficjalnych dokumentach APW). 1 tuman = 10 rialsów / 1 rials = 100 dinarów.
3) Egipt - 10 millemów z 1938 roku. Moneta wykonana ze stopu miedzi i niklu. Na monecie wizerunek Faruka I, króla Egiptu i Sudanu, który panował w latach 1936-1952. Jego proniemieckie sympatie spędzały sen z oczu Brytyjczykom, którzy ponownie zajęli cały Egipt (wcześniej ich obecność udało się Egipcjanom ograniczyć do rejonu Kanału Sueskiego) i pozostali w nim do końca wojny. Monety o tym samym nominale (także 5 millemów), wycofane z obiegu pod koniec lat 20-tych, ze względu na otwór, wykorzystywano niekiedy jako podkładkę pod niewielkie nakrętki techniczne stosowane przy produkowanych lokalnie polskich orłach. Funt egipski dzielił się na 1000 millemów.
4) Liban - 2 ½ piastra z 1941 roku. Moneta wykonana z aluminium. W 1941 roku, ze względu na współpracę Francji z Niemcami, Wielka Brytania przejęła władzę w Libanie (będącym dotychczas mandatem francuskim). Funt libański dzieli się na 100 piastrów.
5) Palestyna - 1 mil z 1943 roku, 5 milsów z 1935 roku. Jedna moneta wykonana z brązu, druga ze stopu miedzi i niklu. Ponieważ Palestyna była mandatem brytyjskim na monecie napisy nie tylko w języku arabskim i hebrajskim ale i w angielskim. Na obydwu monetach umieszczona stylizowana gałązka oliwna. Funt palestyński dzielił się na 1000 milsów (przed wojną, w Polsce, podawano: milimów). Ze względu na otwór, monety o nominale 5 milsów wykorzystywano niekiedy jako podkładkę pod niewielkie nakrętki techniczne stosowane przy produkowanych lokalnie polskich orłach.
W interesującym nas okresie: 1 funt szterling = 20 szylingów = 240 pensów 1 szyling = 50 filsów irackich = 50 milsów palestyńskich = 49 millemów egipskich 1 funt szterling = 1000 filsów irackich = 1000 milsów palestyńskich = 980 millemów egipskich.
Żołd należny szeregowym (zasadnicza należność pieniężna, bez rozmaitych dodatków i potrąceń, wybrane przykłady): strzelec: 2 szylingi angielskie / 97 millemów egipskich / 1000 milsów palestyńskich st. strzelec: 3 szylingi angielskie i 3 pensy / 158 millemów egipskich / 163 milsy palestyńskie kapral: 4 szylingi angielskie / 195 millemów egipskich / 200 milsów palestyńskich plutonowy: 2 szylingi angielskie i 9 pensów / 232 millemów egipskich / 238 milsów palestyńskich sierżant: 6 szylingów angielskich / 292 millemów egipskich / 300 milsów palestyńskich Wypłata żołdu następowała w dniach 11, 21 i ostatnim dniu miesiąca, z dołu. Uposażenie należne oficerom (zasadnicza należność pieniężna, bez rozmaitych dodatków i potrąceń, wybrane przykłady): porucznik: 19 szylingów angielskich i 10 pensów / 19012 millemów egipskich / 19500 milsów palestyńskich major: 31 szylingów angielskich i 19 pensów / 31151 millemów egipskich / 31950 milsów palestyńskich pułkownik: 45 szylingów angielskich i 9 pensów / 44314 millemów egipskich / 45450 milsów palestyńskich generał brygady: 81 szylingów angielskich / 78975 millemów egipskich / 81000 milsów palestyńskich. Wypłata uposażenia odbywała się co miesiąc z góry, w pierwszym dniu każdego miesiąca.
Przykładowe ceny w milsach palestyńskich (1943): Butelka piwa - 25, 20 sztuk papierosów - 20, 6 dużych lub 10 małych pomarańczy - 10. Przykładowe ceny w filsach irackich (sklep oficerski w Khanaqin, 1943): BD bluza - 1750 / BD spodnie - 1550 / spodnie drelichowe - 350 /furażerka - 595 / krawat - 80 / płaszcz oficerski - 6000 / sweter - 370 / skarpetki cienkie - 150 / skarpetki grube - 170 / szelki elastyczne - 220 / trzewiki podkute - 1400 / szczoteczka do zębów - 30 / sznurowadła - 10 / nóż stołowy - 60 filsów / widelec - 40 / śpiwór - 1250 / łóżko obozowe - 2260.
Według zapisów w dokumentach archiwalnych z kolekcji IMPS materiałowa oznaka dywizyjna, w 1943 roku, kosztowała 50 filsów. Cena odznaki pamiątkowej SBSK wykonanej z metalu wynosiła 450 filsów, a ze srebra 750 filsów. Cennik materiałowy (1943) w walucie angielskiej: serdak ze skórzany - 1 funt 8 szylingi / kapelusz tropikalny - 3 szylingi 9 pensów / karabin 303 No 4 Mk. I - 8 funtów / zegarek G.S. Mk I - 1 funt 8 szylingów 6 pensów / trzewiki brązowe ATS/PSK - 16 szylingów / czapka PSK/ATS - 2 szylingi 9 pensów / bluza drelichowa PSK/ATS - 12 szylingów / sweter - 6 szylingów / krawat PSK/ATS - 4,5 pensa / czapka PSK/ATS - 2 szylingi 9 pensów / reformy wełniane PSK/ATS - 1 szyling 9 pensów / pończochy PSK/ATS - 1 szyling 11 pensów / stanik - 11 pensów.
Czytaj więcej na Facebook o Stowarzyszeniu Polskie Siły Zbrojne / Per saperne di più
Jeśli chcesz odwiedzić stronę Facebook Stowarzyszenia Polskie Siły Zbrojne, kliknij na przycisk powyżej.
Czytaj więcej na stronie WWW Stowarzyszenia Polskie Siły Zbrojne / Per saperne di più
Jeśli chcesz odwiedzić stronę WWW Stowarzyszenia Polskie Siły Zbrojne, kliknij na przycisk powyżej.
Podstawa prawna: Artykuł ma zadania dydaktyczno-naukowe i ma na celu krzewienie wiedzy oraz analizę krytyczną, w dążeniu do wyjaśnienia wszystkich faktów. Autor zastrzega sobie stosowanie form dozwolonego użytku publicznego, jak np. prawo cytatu. Jednakże wszystkie osoby, które uznałyby się za pokrzywdzone, autor prosi o kontakt, w celu wyjaśnienia i ewentualnego usunięcia dzieł, które byłyby objęte prawami własności.