„(…) Nieliczne - wąskie, wysokogórskie drogi [w Apeninach] miejscami nie nadawały się zupełnie do ruchu dwukierunkowego. Objazdów nie było. Ale trzeba było przecież przepuścić te długie pociągi samochodowych kolumn, idące do fontu i wracające w kierunku przeciwnym. Jedna kolumna musiała spłynąć z gór, z plątaniny ostrych serpentyn, by druga, czekająca na dole, mogła ruszyć naprzód. Poszczególne posterunki regulacji ruchu, powiązane za sobą wzdłuż trasy telefonicznym kablem, czuwały nad sprawnością tego ruchu, regulowały jego natężeni, czas przejazdu, postoje oraz usuwały nieuniknione w takich warunkach „korki”.

 

Na zajętych w niedawnej walce terenach, na drogach, które przed chwilą zostały dopiero rozminowane i oczyszczone przez saperów, wyrastała momentalnie postać polskiego żandarma. Kierowcy mieli stuprocentową pewność, że skieruje ich na właściwą, najkrótszą drogę, określi miejsce postoju oddziału, dla którego wiozą zaopatrzenie, ostrzeże przed niebezpiecznymi odcinkami dalszej drogi, zatrzyma na czas, jeśli przez drogę przewala się nawała niemieckiej artylerii.

 

Wzdłuż wszystkich dróg przyfrontowych przelatują w dzień i w nocy na motocyklach patrole drogowe żandarmerii. Czuwają nad bezpieczeństwem szlaków komunikacyjnych i transportowych. Prowadzimy wojnę ruchową. Posuwamy się stale do przodu. Dyscyplina ruchu jest jednym z podstawowych elementów tej walki. Nad nią właśnie czuwają żandarmi.

 

I tutaj rozumie się, ocenia i zna wartości ich odpowiedzialnej, niewdzięcznej, prawie niezauważalnej pracy. Każdy ruch ręki w białym rękawie, każda wskazówka, instrukcja czy rozkaz, są wykonywane ściśle i niezwłocznie. Nikt się nie obraża, nikt nie ma pretensji, jeśli żandarm zwróci uwagę. Teoria o „czepianiu się” jest tutaj niepopularna. Może i dlatego, że przepustek tu się nie wydaje, a umundurowanie ujednostajniła akcja na froncie. …(…)” 

 

„Parada”, rok III, Nr 5 (49), 25.02.45 r., Żandarm dyktator dróg. Korespondencja własna „PARADY”, str. 5 i 6, autor: J.W.

 

Prezentowany na zdjęciach podoficer żandarmerii ubrany jest w zestaw (bluza i spodnie), Battle DressPattern 37 oraz skórzany serdak LeatherJerkin. Oporządzenie parciane, bielone, składające się z pasa głównego, przedłużki z szelką, ładowniczki i kabury. Nogawki spodni spięte spinaczami parcianymi (w dokumentach z epoki spotykam interesujące określenie: naportniki parciane!), w kolorze khaki, na nogach wykonane z groszkowanej skóry trzewiki brytyjskie. Na głowie żandarma regulaminowa okrągła czapka wzoru angielskiego (wprowadzona rozkazem nr 14, poz. 124 z dnia 7 marca 1944 r.), z metalowym orłem, polskimi guzikami, oznaką stopnia oraz nałożonym białym, płóciennym pokrowcem (noszonym w trakcie pełnienia służby).

 

Na przedramionach żołnierza białe, płócienne rękawy, ułatwiające kierowanie ruchem. Na lewym ramieniu brytyjska opaska Military Police, tu także oznaka 5 Kresowej D.P.. Na prawym ramieniu tzw. tarcza krzyżowców - odznaka honorowa 8 Armii brytyjskiej, nadana Polakom, po bitwie o Monte Cassino. 

 

Żandarm uzbrojony jest w rewolwer Webley Mk. IV (z dołączonym sznurem, podpiętym pod prawy naramiennik) oraz wykonaną z twardego drewna (np. orzesznik, palisander, dąb) pałkę.

 

Pałka, której wzór nie zmienił się od epoki wiktoriańskiej, posiada ergonomiczną, zapewniającą pewny chwyt, rękojeść oraz skórzany pasek do założenia wokół nadgarstka (zapobiegający wyrwaniu jej przez napastnika lub upuszczeniu). 

 

Ze względu na mnogość producentów i źródeł zakupów, pałki mogły różnić się pomiędzy sobą szczegółami. Długość prezentowanej wynosi: 39 cm. Pałki noszono w dłoni, gotowe do użycia.