Los polskiego żołnierza tułacza dzieliły także kobiety. Reportaż przedstawia członkinię PSK z najgorszego okresu głodu i wszelkich braków w Armii Polskiej w ZSRR z końca 1941 r.
Stowarzyszenie PSZnZ
Tekst i zdjęcia: Jurek Szcześniak
1) Prezentowana ochotniczka PSK ubrana jest w kurtkę zimową armii sowieckiej (watnik wz. 32, potocznie: tiełogriejka), spiętą cywilnym paskiem, szalik cywilny, uszytą z sukna mundurowego spódnicę, wykonane ze skóry buty z cholewami. Na dłoniach, w których trzyma „kociołek” wrześniowej menażki, cywilne rękawiczki. Na głowie sowiecka czapka zimowa, tzw. uszanka z podwiązanymi nausznikami i nałożonym orłem wz. 19.
Jako komentarz do zaprezentowanych zdjęć niech posłużą frazy zaczerpnięte z niezwykle ważnej dla historiografii losu Polaków w ZSRS, książki Beaty Obertyńskiej (ps. Marta Rudzka), „W domu niewoli” (wydanie polskie: Czytelnik, Warszawa, 2005, str. 426 - 428): „To tam! Czy to możliwe? Boże miłosierny! Czy to możliwe? Nasz obóz! Nasze wojsko!” „Na zielonych skłonach wzgórz obok obozu szeregi dziwacznie odzianych kobiet. Niektóre już w mundurach, inne jeszcze tak, jak przyjechały z kołchozów. Fufajka albo łach miejskiego płaszcza. Futrzana papacha, kolorowa chusta albo beret. Na nogach kalosze, walonki, lub pantofelki o odłupanych korkach.” „Dostaję mundur. Męski, za duży, o tysiącu metalowych, nieznanych guzików, których raniące się jeszcze ciągle palce nie mają nigdy siły przepchać przez za ciasne, nowe dziurki. Dostaję wysokie, sołdackie, używane buty, w których mieszczę się z resztkami własnych trzewików, a na głowę (…) furażerkę! Ludzie na świecie! Czy widział kto co podobnego! Żołnierz!” Beata Obertyńska (1898-1980) - pisarka, poetka, aktorka teatralna. W lipcu 1940 r., aresztowana we Lwowie (zarzut: obszarniczka, gnębienie i wyzyskiwanie chłopów). Początkowo osadzona w więzieniu przy ul. Kazimierzowskiej (Brygidki, lipiec - listopad 1940 r.), następnie więziona w Kijowie, Odessie, Chersoniu, Charkowie, Starobielsku, Artimowsku. Zesłana do łagru Loch - Workuta (Komi ASRS), położonego za kręgiem polarnym. Cudem unika śmierci. Po zawarciu układu Sikorski - Majski, podróżując w dramatycznych okolicznościach dociera wreszcie (luty 1942 r.), do m. Guzar (Uzbekistan), siedziby m.in. Ośrodka Zapasowego Pomocniczej Służby Kobiet, gdzie wstępuje w szeregi PSZ w ZSRS. W pierwszej ewakuacji (marzec - kwiecień 1942 r.), opuszcza ZSRS i trafia początkowo do Iranu. W Palestynie kończy Kurs Instruktorski PSK w Sarafand al-Amar (czerwiec 1942), następnie pełni służbę w Referacie Oświatowym (komendantka plutonu), początkowo w Ośrodku Szkolnym PSK w Rehovoth, później w Gedera. W stopniu podporucznika, w szeregach Referatu Kultury i Prasy, towarzyszy 2 Korpusowi Polskiemu we Włoszech. Książkę „W domu niewoli”, którą zaczyna pisać na początku 1943 roku, wydaje w roku 1946 (Rzym). Po wojnie pozostaje na emigracji.
2) Ochotniczka ubrana jest w obszerny płaszcz sukienny produkcji angielskiej z takimi też guzikami spięty wykonanym ze skóry pasem angielskim Pattern 39 (zwraca uwagę jego magazynowy stan). Niewidoczną ze względu na za duży płaszcz spódnicę uszytą z sukna mundurowego, na nogach trzewiki brytyjskie, pończochy khaki oraz skarpety wełniane wywinięte na cholewkę butów, na dłoniach brytyjskie wełniane rękawiczki. Wokół szyi nałożony regulaminowy szalik barwy khaki. Na głowie sowiecka czapka zimowa, tzw. uszanka z orłem wz. 19.
Czytaj więcej na Facebook o Stowarzyszeniu Polskie Siły Zbrojne / Per saperne di più
Jeśli chcesz odwiedzić stronę Facebook Stowarzyszenia Polskie Siły Zbrojne, kliknij na przycisk powyżej.
Czytaj więcej na stronie WWW Stowarzyszenia Polskie Siły Zbrojne / Per saperne di più
Jeśli chcesz odwiedzić stronę WWW Stowarzyszenia Polskie Siły Zbrojne, kliknij na przycisk powyżej.
Podstawa prawna: Artykuł ma zadania dydaktyczno-naukowe i ma na celu krzewienie wiedzy oraz analizę krytyczną, w dążeniu do wyjaśnienia wszystkich faktów. Autor zastrzega sobie stosowanie form dozwolonego użytku publicznego, jak np. prawo cytatu. Jednakże wszystkie osoby, które uznałyby się za pokrzywdzone, autor prosi o kontakt, w celu wyjaśnienia i ewentualnego usunięcia dzieł, które byłyby objęte prawami własności.