Niewielka wymiarowo, licząca 20 stron książeczka została podzielona na trzy części: polskojęzyczną, rosyjskojęzyczną i angielskojęzyczną. Ze sposobu jej wykonania trudno wywnioskować, czy została wydrukowana w ZSRS czy w Wielkiej Brytanii. Dokonywane w niej wpisy były sporządzane stalówką lub piórem. Zdjęcie właściciela legitymacji nie zachowało się.

 

Z poczynionych w książeczce wpisów wiadomo, że opatrzona numerem 408 legitymacja należała do st. wachmistrz Antoniego Walkowskiego. Urodzony w dniu 8 czerwca 1898 roku (z ojca Hipolita i matki Józefy), Walkowski pochodził z Łodzi i był kawalerem. W poprzedzającym wybuch wojny czasie został odznaczony: Medalem Niepodległości (ustanowiony: 1930) oraz Krzyżem Ochotniczym za Wojnę (ustanowiony: 1939). Drugie z wymienionych odznaczeń nadawano osobom pełniącym służbę ochotniczo w latach 1918 - 1921, głównie za udział w walkach polsko-ukraińskich oraz polsko-sowieckich.

 

Przydziałem będącego żandarmem egzekutywnym (służba patrolowo-prewencyjna, dochodzeniowo-śledcza, ochrona obiektów wojskowych), Walkowskiego była 2 Kompania Żandarmerii (zmiana nazwy z dotychczasowej Wojskowa Policja Polowa nastąpiła w dniu 1 marca 1942). Dowódcą kompanii był kpt. Antoni Wiśniewski. 

W marcu 1942 roku oddział ten wystawiał posterunki przy: Dowództwie Ośrodka Organizacyjnego Armii w Guzar (Uzbekistan), 19 i 21 Pułku Piechoty, na stacji kolejowej w mieście Karszi, zapasowych p.a. (?). Zorganizował też lotny patrol w miejscowości Karku Batan.

 

Wydana przez Ośrodek Organizacji Armii legitymacja wystawiona została w dniu 23 lipca 1942 roku, w Guzar. Nastąpiło to niejako w przeddzień drugiej ewakuacji, która miała miejsce w dniach od 9 do 30 sierpnia 1942 roku. Dokument był ważny początkowo do dnia 31 grudnia 1942 roku (w okresie tym jednostki PSZ w ZSRS będą już w Iranie).

Legitymacja opatrzona jest podpisem i pieczątką Szefa Sztabu Ośrodka Organizacji Armii ppłk dypl. Zygmunta Morozewicza. Pełnił on w późniejszym okresie funkcję I zastępcy kwatermistrza 2 Korpusu Polskiego. Odznaczony m.in. Orderem Virtuti Militari, Krzyżem Niepodległości oraz Krzyżem Walecznych. Po wojnie pozostał na emigracji. Był założycielem osiedla Penrhros (Przeznaczone dla byłych żołnierzy i ich rodzin, którzy pozostali w Wielkiej Brytanii osiedle powstało na terenie dawnej bazy RAF, po wojnie pełniącej czasowo rolę obozu PKPR. W zmienionej formie funkcjonuje do dzisiaj.). Zmarł w roku 1953.

Dokument zawiera również czterokrotny odcisk okrągłej, dwujęzycznej (pol./ros.) pieczątki Dowództwa Ośrodka Organizacyjnego Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR.

 

Ponieważ ważność legitymacji została przedłużona do 31 grudnia 1943 r. oznaczałoby to, że po ewakuacji z ZSRS, posługiwano się nią nadal. Przedłużenia ważności dokonało Szefostwo Budownictwa i Kwaterunku (ustanowione w październiku 1941 r.) w osobie ppłk H. Krańskiego. Wydaje się, że obecność ww. szefostwa tłumaczy fakt, iż zgodnie z instrukcją APW (z dnia 12 maja 1943), dowódca żandarmerii podlegał drugiemu zastępcy kwatermistrza. 

W książce Bogusława i Michała Polaków (AP w ZSRR 1941-1942), występuje były więzień Griazowca, ppłk saperów Krański ma on jednak na imię Jan.

 

Wpisy w części rosyjskiej opatrzone zostały pieczątką okrągłą NKWD (Narodnyj Komissariat Wnutriennich Dieł) oraz podpisem: ppłk Majkowskij. Stopień Walkowskiego podawany jest tu w zapisie: starszy sierżant.

 

Ponieważ zarówno wcześniejsze jak i dalsze losy st. wachmistrza Walkowskiego nie są mi znane będę wdzięczy za na ewentualne dopowiedzenia. Legitymacja pochodzi z Wielkiej Brytanii, wydaje się więc, że Walkowski przeżył wojnę, a do rodzinnej Łodzi nie powrócił.